Gemeenten in het Noorderkwartier en HHNK hebben een gezamenlijke toekomstvisie geformuleerd voor de hoofdposten in de regio waar de gemalen gemonitord en bediend worden. Met als doel: toewerken naar een situatie waarin informatie over gemalen makkelijk uit te wisselen en te vergelijken is.

Het initiatief voor een gezamenlijke visie kwam van Robin Bos, adviseur riolering bij HHNK. “De rioolgemalen van de gemeenten verpompen afvalwater via overnamepunten naar ons stelsel”, legt hij uit. “Vervolgens sluizen wij het naar rioolzuiveringsinstallaties. We praten dus over één samenhangend systeem. Dan is het handig als je onderling gegevens kunt uitwisselen over hoe de deelstelsels en hun gemalen functioneren. Zodat we ook zien wat er beter kan. Bovendien zou het goed zijn als gemeenten bijvoorbeeld storings- en onderhoudsgegevens met elkaar konden vergelijken, of het energieverbruik van gemalen. Zeker met het oog op toekomstige samenwerking op beheer van rioolgemalen. Maar bijna alle gemeenten hebben een eigen hoofdpost en die hoofdposten draaien ook nog eens op verschillende besturingssystemen, waardoor gegevens lastig uit te wisselen zijn. De vraag leefde of we daardoor geen kansen missen om de afvalwaterketen doelmatiger te maken.”

Meer uit gegevens halen
Robins oproep om met gemeenten om de tafel te gaan, viel in goede aarde. Bijvoorbeeld bij Erwin Heuperman, procesmanager riolering en water bij OVER-gemeenten – Oostzaan en Wormerland: “De twee hoofdposten die ik beheer binnen OVER-gemeenten, werken met verschillende systemen. Op zich geen probleem om gewone storingen te lijf te gaan. Maar je zou veel meer uit de informatie in de systemen kunnen halen, zeker als je de gegevens van verschillende hoofdposten eenvoudig met elkaar kunt vergelijken. Dan zie je bijvoorbeeld waar gemalen opvallend veel draaiuren maken, of juist te weinig capaciteit hebben. Of waar je ze ook zuiniger kunt afstellen zonder dat de stelsels overlopen. En misschien wel hoe je in een heel gebied de afwatering slimmer kunt verdelen.”

Toekomstscenario’s
Zo ging begin dit jaar een projectgroep van start met vertegenwoordigers van de verschillende samenwerkingsregio’s en HHNK. Robin: “We hebben samen een aantal scenario’s uitgewerkt, van alles laten zoals het is tot één geïntegreerde hoofdpost per zuiveringskring, deelregio of het hele gebied. Zeker dat laatste ligt voorlopig niet voor de hand: veel gemeenten hechten eraan om zelf de regie te houden. Maar we zijn het er allemaal over eens dat een betere uitwisselbaarheid van gegevens wenselijk is. We hebben in overleg met ieders achterban afgesproken om de komende vijf jaar toe te werken naar een situatie waarin alle hoofdposten zelfstandig blijven, maar we ze met een automatiseringsschil aan elkaar knopen. Niet om ze centraal aan te sturen, maar om beter inzicht te krijgen in het functioneren van de afvalwaterketen als geheel. En zo kunnen we het gemalenbeheer mogelijk beter collectief organiseren.”